امتحانات
با فرارسیدن فصل امتحان، نگرانی دانشآموزان برای بهتر امتحان دادن و عبور از هفت خان امتحانات صد چندان میشود.علاوه بر دانشآموزان، والدین آنها نیز در تب و تاب فصل امتحان قرار میگیرند و گویی آنها بیشتر از دانشآموزان نگران امتحانات فرزندان خود هستند. یشترین میزان عدم توافقها، تیره شدن روابط، ناراحتیها، تعارضات، دور شدن و فاصله گرفتن والدین و فرزندان در زمان امتحانات است. این نتیجه، حاصل استخراج نتایج پرسشنامهای است كه در آن از والدین و فرزندان آنها درخواست شده بود به این سوال پاسخ دهند: چه مواقعی بیشترین اختلافات بین شما بروز میكند؟
جالب آنكه پاسخ والدین و فرزندان به این سوال یكسان بود: «زمان امتحانات.» والدین میگفتند: فرزندان حرفها و راهنماییهای ما را نمیشنوند. فرزندان میگفتند: والدین تصور میكنند ما حرفهای آنان را در بار اول نشنیدهایم و مدام تكرار میكنند، درس بخوان، نمره خوب بگیر، چرا به فكر خودت نیستی، ما خیر و صلاح تو را میخواهیم و ... گوشهای ما پر است از این حرفها.
بدون تردید فصل امتحانات یادآور دغدغهها و نگرانیهاست. این دغدغهها و نگرانیها به دانشآموز محدود نمیشود، بلكه فضای خانه و خانواده را نیز در برمیگیرد. گویی والدین و اعضای خانواده امتحان دارند. دانشآموز برای رهایی گاه به مطالعه بیشتر روی میآورد و گاه درس و كتاب را به كناری نهاده و در برابر آنها سر تسلیم فرود میآورد و گاه به هر دوی این رفتارها میپردازد. والدین نیز برای رهایی گاه چارهجوییهایی را در پیش میگیرند و گاه با تذكرات مداوم دانشآموز را به خواندن درسها و مطالعه بیشتر توصیه میكنند.
این پرسش بسیاری از والدین است كه وظیفه آنها در شروع فصل امتحانات چیست؟ آیا ضروری است (والدین) خودشان را درگیر مسائل درسی فرزندانشان كنند؟
آیا بهتر است بیاعتنا و بیتفاوت فرزندانشان را به حال خود رها كنند؟
هدف از نوشته حاضر پاسخگویی به یك پرسش است:
وظیفه والدین در شروع فصل امتحانات چیست؟
1- ایجاد فضای آرامبخش، شورآفرین و اطمینانبخش
قطعا اصلیترین وظیفه والدین ایجاد فضایی صمیمی، دلگرمكننده، فرحبخش و شورآفرین است. چنین فضایی درون محیط خانواده، دغدغهها و نگرانیها را به حداقل میرساند، امكان بروز استعدادها را میسر میسازد، تواناییهای هوشی و عاطفی فرزندان را گسترش میدهد و فرزندان را مسوول و متكی به خود بار میآورد.
2- سامان بخشیدن به مسائل و مشكلات اقتصادی در ایام امتحانات
بدون تردید مسائل مالی نقشی در نمرات تحصیلی و موفقیت فرزندان ایفا میكنند. سامان بخشیدن مسائل مالی در زمان امتحانات وظیفهای مهم است كه باید والدین آنها را جدی بگیرند.
واقعیت آن است كه مسائل مالی گاه عرصه را بر والدین تنگ میكند. طبعا تحمل این مشكلات صبر آنان را سرریز و فشارهایی را به دانشآموزان منتقل میكند. ظرفیت دانشآموز محدود است و حساسیت وی زیاد. برنامهریزی اقتصادی در طول سال و بویژه در زمان امتحانات بیشترین كمك به دانشآموز است تا با آسودگی خاطر به مسائل درسی و تحصیلی بپردازد.
3- انعكاس تعدیل یافته فراز و نشیبها
مشكلات همیشه وجود دارند، حتی اگر همیشه مشكلات وجود نداشته باشند انسانها سعی میكنند مشكلی به وجود آورند؛ اعم از مشكلات مالی، اختلافات خانوادگی و درگیریهای فامیلی . شاید مشكلات به تنهایی و به خودی خود مهم نباشند مهم چگونگی مواجهه با این مشكلات است.
سعی كنید در ایام امتحانات حتیالامكان همه مشكلات را به فرزندان منتقل نكنید. تلاش كنید مشكلات را با همه ابعاد و زوایای نگرانكننده و طاقتفرسا به آنان بازگو نكنید.
4- پرهیز از اختلافات خانوادگی در حضور فرزندان
فرزندان شما خواهناخواه از اختلافات شما و همسرتان آگاه میشوند. سعی كنید به این اختلافات در حضور آنها دامن نزنید. بیان اختلافات و بازگویی مجدد آنها به همراه القاب تحقیرآمیز جسم و روح فرزندتان را فرسوده میكند. آزردگی خاطر و فرسودگی جسم و روح فرزندتان مجالی برای یادگیری دروس به آنها نخواهد داد.
5- امتحان دانشآموز، وظیفه دانشآموز است نه وظیفه والدین
والدین مسوولیتهای خودشان را دارند و دانشآموز مسوولیتهای خودش را دارد. امتحان جزو وظایف اوست. این وظیفه فرزند شماست كه بموقع درس بخواند، تمرین حل كند و خود را برای امتحان كلاس و امتحان ثلث آماده كند. شما وظایف دیگری دارید بهتر است هر كسی به وظایف خودش بپردازد.
6- ارتباط بیشتر با مدرسه، معلمان، انجمن اولیاء و مربیان
ارتباط هر چه بیشتر شما با مدرسه و معلمان باعث خواهد شد فرزندتان با دلگرمی بیشتری درسها را دنبال كند، در ملاقات با معلمان و مشاوران از راهنماییها و توصیههای آنها حداكثر استفاده را ببرید. به این توصیهها و راهنماییها عمل كنید. در انجمن اولیاء و مربیان شركت مداوم داشته باشید. شما میتوانید از راهنماییها و تجربههای دیگر والدین در مورد فرزندشان استفاده كنید و اطلاع یابید چه كارهایی به سود فرزندان است و چه كارهایی بینتیجه است.
7- محدود كردن رفت و آمدهای خانوادگی
میهمانی رفتن و میهمانی دادن زیاد، وقت زیادی از شما و فرزندانتان خواهد گرفت. در زمان امتحانات، میزان رفت و آمدها را كم كنید.
8- تفریحات برنامهریزی شده
درس خواندن طولانی و خستهكننده به سود فرزندتان نیست. تفریح هر چند تفریحات ساده نظیر گردش در فضای آزاد، كوه، پارك رفتن و به تئاتر رفتن فواید زیادی برای شما و فرزندتان دارد. غالب این تفریحات هزینههای كمتری در مقایسه با یك میهمانی رفتن یا میهمانی دادن بر دوش شما میگذارد.
9- دخالت نكردن در برنامههای درسی فرزندان
فرزندان شما بارها و بارها از معلمان، مشاوران و مدیر مدرسه توضیحات فراوانی شنیدهاند. تاكیدهای بیش از حد، امر و نهیهای مكرر، سرزنش، دستورات شما در موقعیت دشوار امتحانی، از سوی فرزندتان به عنوان دخالت تلقی میشود. اگر فرزندتان تصمیم گرفته به میزان اندكی مطالعه كند، مطمئنا با امر و نهی شما همین میزان اندك مطالعه را نیز انجام نخواهد داد.
10- تشویق در فرصتهای مناسب
با تشویق و تایید فرزندتان حس عجیبی در وی رشد میكند. او احساس میكند قدرت عجیبی پیدا كرده است، قادر است بیشتر مطالعه كند، تمرین كند، یاد بگیرد، یادگیری برایش جالب و شورانگیز خواهد شد. شما میتوانید در لحظهای كه موفق به حل مسالهای شده یا در حال مطالعه است و شما از در وارد میشوید؛ در لحظهای كه به پاكنویس مطالب درسی میپردازد و حتی لحظهای كه كتابهایش را با نظم خاصی جمع و جور میكند، او را تحسین كنید. یك جمله كوتاه كافی است «میبینم به دفتر و كتابهایت سر و سامان دادهای»، «وقتی دیدم داری مطالعه میكنی خوشحال شدم.» لحن گرم و صمیمی شما بر تایید و تشویق صدچندان میافزاید. سعی كنید احساس خودتان را به او بازگو نمایید.
11- پرهیز از تحقیر، سركوب كردن و طعنه زدن
بدون هیچ تردیدی كلمات ناراحتكننده، طعنهآمیز و ریشخندكننده اجازه فعالیتهای مفید را از فرزندتان سلب میكند. آیا شما خودتان حاضرید طعنه، نیشخند و كلمات تحقیرآمیز بشنوید و با وجود این، كاری مثبت و سازنده انجام دهید؟ كاهش كلمات منفی و تحقیرآمیز باعث افزایش موفقیت فرزندتان خواهد شد.
12- شنونده صمیمی حرفهای فرزندان بودن
همیشه اوضاع بر وفق مراد نیست. گاه دانشآموز از درسی تنفر دارد، گاه نسبت به رفتار معلمی اعتراض دارد یا از یادگیری درسی عاجز است. در بیشتر این مواقع فرزندتان، راهنماییهای شما را نمیخواهد، او به دنبال گوش شنوایی است. به دنبال آن است كه كسی حرفهایش را بشنود و قضاوت نكند. او با درددل كردن احساس سبكی خواهد كرد. در چنین موقعیتهایی به استقبالش بروید. از قضاوت كردن درباره حرفهایش جدا بپرهیزید. از توصیه كردن اجتناب ورزید. وظیفه شما فقط شنیدن است. حرفهایش را بپذیرید، سعی كنید احساس او را درك كنید. مطمئن باشید همه چیز به خیر و خوشی خواهد گذشت.
چند توصیه به دانشآموزان
1- بموقع سر جلسه امتحان بروید.
2- به محض گرفتن ورقه امتحان به خود قوت قلب دهید و به خود بگویید كه از عهده امتحان به خوبی برمیآیید.
3- با یاد و نام خدا پاسخ به سوالات را آغاز كنید.
4- هر اطلاعاتی درخصوص سوال دارید بنویسید؛ چون یك پاسخ ناقص بسیار بهتر از ننوشتن پاسخ است.
5- حتما وقت را در نظر بگیرید و در نگاه اول نگاهی كلی به سوالات بیندازید.
6- اگر پاسخ سوالی را نمیدانید، هرگز روی سوال ترمز نكنید كه موجب هدر رفتن وقت میشود.
7- به سرعت و دقت ولی بدون عجله و تلفكردنوقت كار كنید و بدانید آرامش اولین شرط موفقیت است.
8- با خط خوانا بنویسید، شكلها را با دقت رسم كنید كه تصحیحكننده ورقه شما از خواندن آن لذت ببرد و قطعا در تصحیح برگه شما موثر است.
9- هرگز به اطرافیان نگاه نكنید كه چقدر تند تند مینویسند یا... .
10- اگر در جلسه امتحان دچار آشفتگی و اضطراب شدید از تكنیكهای وقفه آزمون استفاده كنید؛ برای چند دقیقه امتحان را رها كنید و كارهای زیر را انجام دهید:
- تحرك جسمانی و كشش عضلانی: پا را كف زمین گذاشته و ستون فقرات خود را كاملا عمودی و صاف نگه دارید.
- یك ماده قندی مانند خرما یا شكلات در دهان بگذارید.
- نفس عمیق بكشید، چند ثانیه نگه دارید و بعد به طور كامل آرام بیرون دهید و تا 3 بار تكرار كنید.
- در پاسخ دادن سعی كنید بیهوده حاشیه نروید.
- هیچ عجلهای برای دادن ورقه نداشته باشید و تا آنجا كه میتوانید فكر كنید.
مقررات خشك جلسه امتحان، عامل استرس در دانشآموزان
یك كارشناس مقطع ابتدایی آموزش و پرورش تاكید كرد: مدارس باید مقررات جلسه امتحان را برای جلوگیری از استرس دانشآموزان متعادل كنند.
فرشته بابایی در این باره به ایرنا گفت: گاهی قوانین خشك، رسمی و انعطافناپذیری كه بر مبنای عدم اعتماد به نفس به دانشآموزان از سوی مدرسه و عوامل اجرایی امتحانات وضع شده است، میتواند بر شدت اضطراب دانشآموز از برگزاری امتحان بیفزاید.
وی بیش از حد جلوه دادن بعضی دروس را از سوی والدین و معلمان نادرست اعلام كرد و گفت: گاهی اطرافیان دانشآموز برخی از درسها را به هر دلیلی خیلی مهم تلقی میكنند، اما این رویه در فرد ترس یا نگرش منفی نسبت به آن درس ایجاد میكند.
بابایی، پاداش مناسب و گاه بزرگ برای گرفتن نمره 20 از سوی والدین را نادرست برشمرد و گفت: دادن چنین پاداشی در ذهن دانشآموز ذهنیت خوبی برای درس خواندن ایجاد نمیكند و باعث میشود كه وی فقط برای پاداش درس بخواند.
این كارشناس آموزش و پرورش اظهار كرد: از طرفی اگر بدون توجه به بیماریهای جسمی یا روحی و اقدام برای رفع آنها، فشار بیشازحد به دانشآموز برای درس خواندن و آماده شدن برای امتحان وارد شود، ممكن است او را دچار اضطراب و نگرانی كند.
بابایی افزود: عدم دقت و تمركز در انجام تكالیف یا درس خواندن طی زمان مطالعه باعث میشود تا یادگیری سطحی باشد و موقع امتحان یادآوری مطالب دشوار و موجب اضطراب شود.
وی اظهار كرد: از طرفی، فشارهای خانواده و مدرسه برای حفظ كردن مطالب و یادگیری آنها بر كودك كه سطح بالایی از انگیزه درونی ندارد، آثار مخربی برجا میگذارد.
بابایی، تقویت اعتماد به نفس دانشآموز و یادآوری تواناییهای او، هماهنگ كردن سطح انتظارات والدین با توانایی دانشآموز و فراهم كردن شرایط فیزیكی و عاطفی مناسب برای فرزند در ایام امتحانات را از جمله عوامل تاثیرگذار در كاهش استرس و اضطراب دانشآموز از برگزاری امتحان برشمرد.
هزار و یك راه برای موفقیت در آزمون
باور كنید، امتحان ترس ندارد
سنجش و اندازهگیری میزان آموختهها در طول یك دوره آموزشی، از مهمترین عوامل موثر در رشد و ارتقای كیفی و كمی سطح علمی دانشآموزان است. شركت در آزمون كه جزو لاینفك هر سیستم آموزشی است، اغلب برای دانشآموزان با اضطراب و نگرانی همراه است. بسیاری از دانشآموزان و داوطلبان كنكور بر این باورند كه نمیتوانند تمامی آموختههای خود را در جلسه امتحان ارائه كنند، در حالی كه در منزل میتوانند به همان سوالات با تسلط كامل پاسخ دهند.
ناتوانی دانشآموزان در ارائه تمامی توانمندیهایشان، نشان از تاثیر عاملهای دیگری بجز دانش موضوع مورد امتحان دارد كه ما آن را «مهارت امتحان دادن» مینامیم. در مقاله زیر قصد داریم شما را با روشهای مطالعه برای امتحان، برنامهریزی برای امتحانات و همچنین توصیههایی درباره شب قبل، صبح و جلسه امتحان آشنا كنیم.
«قبل از اینكه به بحث اصلی بپردازیم، 2 توصیه بسیار مهم زیر را بخوانید.»
دلایل ترس از امتحان را بشناسید و آنها را بر طرف كنید.
اضطراب و ترس، توانایی انسانها را كاهش میدهد. اما ما معمولا از خود موضوع نمیترسیم، عواقب وقوع آن موضوع است كه سبب نگرانی ما میشود. مثلا ما نگران امتحان هستیم، چون ممكن است نتیجه مطلوبی نگیریم و آنگاه ... (مثلا پدر و مادر ما را سرزنش كنند... و یا آبرویمان پیش دوستمان برود...) و ...
یادتان باشد هر امتحان از یك موضوع خاص به عمل میآید و هیچ آزمونی شخصیت و تمامی ابعاد وجودی ما را مورد آزمایش قرار نمیدهد. طبیعی است كه هر انسانی در بخشهایی تواناتر و در بخشهایی ضعیفتر باشد.
برای اینكه بهتر لمس كنید، آزمونها و امتحاناتی را كه تاكنون پشت سر گذاشتهاید، یادآوری كنید. خواهید دید كه اضطراب و استرس بسیار زیادی قبل از امتحان شما را در بر گرفته بود ولی به محض اتمام آزمون و گذشت چند ساعت (یا چند روز) تمامی این نگرانی برطرف شد.
پس اولا شركت در آزمون و امتحان ترس ندارد!
ثانیا حتی اگر نتوانیم از پس امتحان خوب بربیاییم، اشكالی ندارد! (فقط باید نقاط ضعف خود را بیابیم و آنها را جبران كنیم).
روشهای مطالعه برای امتحان
مطالعه برای امتحان 7 مرحله دارد كه انجام تمامی مراحل قطعا كمك بسیار زیادی به شما خواهد كرد.
مطالعه كامل جزوه و تمرینات مربوط: جزوه درسی شما كه در كلاس درس تدریس شده است، مهمترین و اصلیترین منبع مطالعاتی شماست. ابتدا هر مبحث یا هر فصل را از روی جزوه بدقت مطالعه و حتما تمرینات مربوط را در دروس اختصاصی به طور كامل حل كنید.
مطالعه كتاب درسی: منبع بسیار مهمی كه بیشتر داوطلبان از آن غافل میشوند، كتاب درسی است. پس از مطالعه هر مبحث از جزوه، كتاب درسی را نیز به روش مرور سریع مطالعه كنید. لازم نیست جزییات را به طور كامل بخوانید، فقط كافی است با مطالب آن آشنا شوید.
حل سوالاتی كه در طول سال، اشتباه حل كردهاید: متخصصان مطالعه و یادگیری معتقدند اگر 100 تمرین را 10 بار حل كنیم، مفیدتر از آن است كه 1000 تمرین را یكبار حل كنیم. در طول سال تحصیلی، سوالاتی را كه نتوانستهاید حل كنید و یا به آنها پاسخ اشتباه دادهاید، با علامتی معین كنید تا هنگام امتحانات آنها را دوباره حل كنید. یادتان باشد یك مجموعه سوالاتی برای شما مفید خواهد بود كه آنها را اشتباه پاسخ دادهاید و یا نتوانستهاید پاسخ دهید. چون در آنها نكاتی است كه اگر بیاموزید، به آموختههایتان اضافه شده است.
مرور و یادآوری «كل سازمان فصل و یا نمودارهای حافظه»: در مقاله مربوط به حافظه، روش رسم نمودارهای حافظه را آموزش دادیم. اكنون زمان آن است كه از این گنج گرانبها استفاده كنید.
نمودارهای حافظه را ابتدا یكبار به طور كامل مرور كنید و سپس بكوشید با یادآوری عناوین اصلی، عناوین فرعی و ... كل سازمان فصل را یادآوری كنید و اگر قسمتی را نتوانستید، یادآوری كنید ابتدا كمی فكر كنید و سپس به نمودار و كتاب نگاه كنید و آن را خوب به خاطر بسپارید. اگر بتوانید نمودار را مجددا رسم كنید، تاثیر بسیار زیادی در افزایش توانایی یادآوری شما دارد.
حل نمونه سوالات امتحانی: این كار قطعا مهمترین كاری است كه در انتهای مطالعه هر مبحثی باید انجام دهید. اگر امتحان شما توسط معلم خودتان طرح میشود، از سوالات امتحاناتی كه در طول سال از شما گرفته شده و اگر استانی و یا كشوری است از سوالات سالهای قبل استفاده كنید.
تذكر مهم: یادتان باشد حل كامل سوالات و رسیدن به جواب نهایی، بسیار مهم و ارزشمند است. یعنی دقیقا تصور كنید در جلسه امتحان هستید و پاسخها را كامل یادداشت كرده و به پاسخ نهایی هم برسید.
یك امتحان طرح كنید: اینكار ممكن است ابتدا دشوار و وقتگیر بهنظر برسد اما تاثیر بسیار زیادی دارد.
فرض كنید معلم هستید و قرار است امتحانی را طرح كنید. باید از تمامی مباحث سوال طرح كنید (توزیع مناسب) و نیز طوری اینها را انجام دهید كه نمرات دارای پراكندگی باشد یعنی سوال آسان، متوسط و سخت در امتحان وجود داشته باشد.
اكنون براساس 2 اصل بالا، امتحان را طرح كنید. (میتوانید از سوالات كتاب و ... استفاده كنید).
توصیه میكنم سوالات این امتحان را نگه دارید و با امتحان اصلی مقایسه كنید قطعا تعجب خواهید كرد! یك بار امتحان كنید.
تا اینجا 6 مرحله مطالعه مبحث به مبحث ارائه شد، یعنی شما باید مراحل بالا را (بجز مرحله آخر) برای مبحث (فصل اول) انجام دهید و سپس سراغ مبحث (فصل) بعدی بروید. مرحله بعد روش جمعبندی برای امتحان معروف است، در انتهای مطالعه 6 مرحلهای خواهد بود.
جمعبندی كنید: در این روش شما با توجه به فرصتی كه در اختیار دارید، چند آزمون از سالهای قبل را انتخاب میكنید (كه باید قبلا آنها را حل نكرده باشید) سپس بهتر است در مرحله 5 مطالعه برای امتحان، چند امتحان را دست نخورده باقی بگذارید تا در این مرحله استفاده كنید. البته این امتحانات باید دارای پاسخ باشد.
توصیههایی برای شب امتحان
در این بخش توصیههای بسیار مهم و موثری در جهت افزایش قدرت «مهارت امتحان دادن» ارائه خواهیم كرد كه انجام آنها تاثیر بسیار زیادی در نتیجهگیری شما خواهد داشت. تاكید میكنم این توصیهها را مطالعه و آنها را بدقت اجرا كنید.
تعداد وعدههای غذا را بیشتر و حجم غذا را كمتر كنید: برای اینكه بتوانید از فرصتهای موجود بیشترین بهره را ببرید، حجم غذایی خود را كاهش دهید؛ چرا كه حجم غذایی بالا سبب افزایش جریان خون در دستگاه گوارش (برای هضم غذا) شده و خون كمتری به مغز شما خواهد رسید و به همین دلیل آمادگی ذهنی شما برای مطالعه افت خواهد كرد. اما برای اینكه دچار ضعف جسمانی نشوید، تعداد وعدههای غذایی را افزایش دهید (مثلا 4 یا 7 وعده) ولی با حجم غذایی كمتر. به این ترتیب سنگین نمیشوید و میتوانید بهتر مطالعه كنید.
برای پاسخ ندادن به بعضی سوالات، خود را آماده كنید: یكی از مهمترین دلایل اضطراب و نگرانی دانشآموزان، كه سبب آشفتگی در جلسه امتحان نیز خواهد شد، نگرانی از ناتوانی در پاسخ دادن به برخی سوالات است.
ابتدا باید بپذیرید كه قطعا سوالاتی وجود خواهد داشت كه ما قادر به پاسخگویی به آنها نخواهیم بود، ولی این مهم نیست. مهم تاثیر این موضوع در ادامه روند ماست، یعنی درست زمانیكه ما به دلیل پاسخ ندادن به یك یا چند سوال نگران میشویم و تواناییمان افت میكند! پس بهتر است از قبل خود را برای این مورد آماده كنیم. مثلا بگویید: میتوانم به 3 نمره پاسخ ندهم.
البته اینكار فقط به منظور افزایش توانایی حفظ آرامش است.
وسایل خود را آماده كنید: قبل از خواب تمامی وسایل لازم برای امتحان را آماده كنید (خودكار، خطكش، كارت آزمون و ...) این كار در آرامش شما تاثیر بسیار زیادی دارد؛ چون میدانید كه صبح دیگر وقتی برای اینكار نیاز نخواهد بود و میتوانید با آسودگی برای شركت در امتحان حركت كنید.
تصویر مثبتی از امتحان در ذهن خود ایجاد كنید: در مقاله مربوط به هدفمندی و هدفگذاری گفته شد كه سیستم عصبی انسانها (ضمیر ناخودآگاه) تاثیر مستقیمی در وقایع زندگی آنها میگذارد یعنی این كه ما چه تصوری از آزمون خود داشته باشیم، تاثیر بسیار زیادی در نتیجهگیریها خواهد داشت.
سعی كنید خود را در وضعیت بسیار آرامی تصور نكنید كه در جلسه امتحان و در حال پاسخگویی به سوالات هستید.
البته این كار به تنهایی هیچ نتیجهای نخواهد داشت، ولی در افزایش روحیه و میزان نتیجهگیری شما، تاثیر بسیار زیادی دارد.
حداقل 7 ساعت بخوابید: بسیاری از محصلان تصور میكنند كه مطالعه تا نیمههای شب سبب افزایش نمره خواهد شد؛ در حالی كه قطعا «ارزش یك ساعت خواب خوب، كمتر از یك ساعت مطالعه نیست» كمخوابی شب قبل از آزمون، مضرات بسیار زیادی دارد كه بیدقتی یكی از آنهاست. عدم ترمیم پیوندهای حافظه و از كار افتادن حافظه كوتاهمدت (كه نقش انتقال مطلب از حافظه بلندمدت به حافظ حسی یعنی فرآیند یادآوری را دارد) از معایب بزرگ كم خوابی است.
شب قبل از امتحان، حداقل باید 7 ساعت بخوابید تا بتوانید آنچه را در طول روز خواندهاید. خوب به یاد بیاورید. یادتان باشد خواب آرام شب قطعا روز خوبی را برای ما به ارمغان خواهد آورد.
درس نخوانید: قبل از این كه توصیه اول را شرح دهیم، باید بگوییم میدانیم كه این كار، بسیار سخت است؛ این كه قبل از امتحان، احساس كنید برخی از مطالب را فراموش كردهاید و شروع به خواندن آنها كنید.
البته مرور سریع مطالب قبلی اگر خیلی به این كار علاقه دارید ایرادی ندارد ولی خواندن مطالب جدید قطعا بسیار مضر خواهد بود و بهتر است اجازه دهید مطالب و آموختههای قبلی شما تثبیت شوند.
یاد خدا آرامشبخش قلبهاست: هیچ نیرویی عظیمتر از معبود یگانه در عالم نیست. واقعا اگر حمایت او را در لحظهلحظه زندگی خود لمس كنیم، چه اتفاقی میتواند ما را نگران كند؟
توصیه میكنم صبح امتحان كمی (مثلا 15 دقیقه) زودتر از معمول از خواب بیدار شوید، وضو بگیرید و نماز بخوانید (حتی اگر همیشه هم نماز نمیخوانید. صبح امتحان این كار را انجام دهید و خجالت نكشید. تصور نكنید كه این كار یعنی فقط هنگام مشكلات مدد و یاری جستن از خداست و ایراد دارد. فقط كافی است از این به بعد، برای خود پسانداز كنید؛ «حمایت» را میگویم. اگر از این به بعد، همیشه این كار را انجام دهید برای خودتان حمایت اندوختهاید).
ورزش كنید: همانطور كه گفته شد استرس و اضطراب از عمده دلایل عدم نتیجهگیری مطلوب است. برای رفع این اضطراب و هیجان، توصیه میكنیم 10 دقیقه ورزش هوازی انجام دهید. (مثلا بدوید یا در جا طناب بزنید.)
این كار علاوه بر افزایش ضربان قلب كه سبب كاهش تنش خواهد شد،باعث رسیدن میزان اكسیژن بسیار زیادی به مغز شده و توانایی مغز را افزایش میدهد. بهتر است بعد از یك ورزش كوتاه، استحمام كنید. این كار نیز در افزایش هوشیاری و نشاط شما تاثیر بسیار زیادی دارد.
كمی زودتر از منزل حركت كنید: نیازی به توضیح نیست. برای این كه بتوانید مدت بیشتری را در محیط امتحان قرار بگیرید و نگران نرسیدن نباشید، طوری حركت كنید كه نیم ساعت قبل از امتحان در محل حضور داشته باشید.
با دوستان خود راجع به امتحان صحبت نكنید: معمولا دانشآموزان صبح امتحان و قبل از شروع با هم در مورد درسها صحبت میكنند و گاهی از یكدیگر سوال میكنند. این كار قطعا محاسنی دارد ولی معایب آن بسیار بیشتر است. یعنی مثلا ممكن است از شما مطلبی پرسیده شود و شما جواب آن سوال را ندانید، كه همین موضوع سبب تضعیف روحیه شما خواهد شد.
(اگر فكر میكنید حضورتان در محیط امتحان باعث میشود ناخودآگاه، راجع به امتحان صحبت كنید، حتما از دوستان خود بخواهید كه این كار را با شما انجام ندهند).
توصیه میكنیم سعی كنید در موارد دیگری كه برای شما جذابیت دارد گفتگو كنید و لحظات قبل از آزمون را به لحظات شادی تبدیل كنید.
توصیههای سر جلسهای: نكات و توصیههایی كه تاكنون ارائه شد، در مورد شب و صبح قبل از امتحان بود. اكنون توصیههایی در مورد جلسه امتحان خواهیم گفت كه تاثیر بسیار زیادی بر نحوه امتحان دادن شما خواهد داشت.
آرامش، اولین شرط موفقیت است: انسانهای موفق كسانی هستند كه در لحظات بحرانی و شرایط خاص میتوانند بر خود مسلط باشند و آرامش خود را حفظ كند. حفظ آرامش در شرایط عادی كار سختی نیست. مهم این است كه بتوانیم آرامش خود را در لحظات بحرانی حفظ كنیم. برای این كار ابتدا چند نفس عمیق بكشید (دم از بینی بازدم از دهان) و حس كنید كه با هر دم آرامش و اطمینان را به درون وجودتان میبرید و با هر بازدم استرس و اضطراب را بیرون میریزید. سپس حداقل سوالاتی كه شب قبل برای خودتان معین كردید كه مثلا من میتوانم به چند سوال از این امتحان پاسخ ندهم را مجددا مرور كنید و در آخر از خدا كمك بخواهید و احساس كنید كه او پشتیبان شماست.
كل امتحان را یكبار بررسی كنید: قبل از این كه پاسخگویی به سوالات را شروع كنید، كل امتحان را یك بار از ابتدا تا انتها بررسی كنید یعنی تكتك سوالات را بخوانید (البته خیلی سریع) و كنار سوالاتی كه حدس میزنید پاسخ آنها را نمیدانید، یك علامت بگذارید. (مثلا x)
به همه سوالات پاسخ دهید: در امتحانات تستی كه پاسخ غلط دارای نمره منفی است، نباید به همه سوالات پاسخ داد، ولی در امتحانات تشریحی یك پاسخ ناقص بسیار بهتر از ننوشتن پاسخ است. سعی كنید به هر شكل ممكن پاسخ همه سوالات را (حتی ناقص) بنویسید و هیچ سوالی را بدون پاسخ نگذارید.
در نوشتن پاسخها دقت كنید: تمیز نوشتن برگه پاسخ تاثیر بسیار زیادی در روحیه مصحح دارد. اگر پاسخ سوالات را با بینظمی بنویسید، تصور خواهد شد كه پاسخهای شما نادرست است.
برای این كار توصیه میكنیم بین پاسخ سوالات حتما خط بكشید و آنها را از هم جدا كنید، پاسخهای نهایی را در درون كادر بگذارید تا آسانتر دیده شوند و در مجموع برگه را طوری بنویسید كه مصحح از خواندن آن لذت ببرد و احساس خوبی داشته باشد. زیرا این كار سبب آرامش روانی او خواهد شد و این موضوع قطعا در تصحیح برگه شما موثر است.
از تكنیك وقفه آزمون استفاده كنید: اگر در جلسه امتحان دچار آشفتگی شدید و احساس كردید كه به سادهترین سوالات هم نمیتوانید پاسخ دهید، برای چند دقیقه امتحان را رها كنید و 5 مرحله جدید را انجام دهید.
یادتان باشد كه اگر این كار را نكنید، ممكن است این حالت شما تا انتهای امتحان باقی بماند و سبب شود تا نتوانید تمامی توانایی خود را ارائه كنید.
رعایت صحیح وضعیت نشستن: معمولا بعد از مدتی از امتحان ستون فقرات شما كاملا خم میشود و این موضوع سبب میشود تا مایع نخاعی سخت رفت و آمد كند به همین دلیل در این مرحله باید كف پاها را روی سطح زمین قرار دهید و ستون فقرات كاملا عمودی و صاف شود.
به مغز خود اكسیژن و گلوكز بدهید: مغز ما برای فعالیت نیاز به انرژی دارد، برای این كه ذهن ما از حالت آشفتگی خارج شود، یك ماده قندی طبیعی (مثل خرما) را در جلسه امتحان به همراه داشته باشید تا در صورت لزوم از آن استفاده كنید. اگر توانستید چند لیوان آب هم بنوشید تا علاوه بر تسریع جریان خون، میزان رسیدن اكسیژن به مغز شما افزایش یابد.
تمرین - تمرین - تمرین
در انتها تاكید میكنیم كه شركت در آزمون یك مهارت است كه باید آن را از قبل آموخته و چند بار تمرین كرده باشید. روشها و تكنیكهای فوق تنها در صورتی موثر خواهد بود كه آنها را تمرین كنید.
روی یك سوال توقف نكنید
بسیاری از داوطلبان عادت دارند تا زمانی كه یك سوال را بهطور كامل حل نكردهاند، به سراغ سوال بعدی نمیروند و این كار سبب میشود تا نتوانند به سوالهای ساده پاسخ دهند. توصیه میكنیم در مرحله اول فقط پاسخ سوالاتی را بنویسید كه جواب آنها را میدانید (اما عجله هم نكنید) چون این نوع سوالات برای شما دارای ارزش بسیار زیادی هستند. كوچكترین خطا ممكن است باعث شود نمره سوال را از دست بدهید. در این مرحله كنار سوالاتی كه پاسخ آنها را نمیدانید، یك علامت (مثلا -) و كنار سوالاتی كه فكر میكنید میتوانید آنها را حل كنید ولی نیاز به زمان زیادی دارد یك علامت دیگر (مثل (x بزنید. پس از این كه به تمامی سوالات ساده پاسخ دادید، اكنون فرصت زیادی خواهید داشت تا به سوالات x و - پاسخ دهید. این كار 2 مزیت دارد:
الف - ذهن ما دارای خاصیت «رهایش» است یعنی اگر از موضوعی رها شود، به آن موضوع باز میگردد. حتی برایتان اتفاق افتاده است كه میخواستید نام شخصی را به خاطر بیاورید ولی نتوانستید، ولی به محض این كه به طور ناخودآگاه فكر شما به موضوع دیگری مشغول شده است، بسرعت نام شخص را یادآوری كردهاید. در امتحانات هم اگر سوالاتی را نمیتوانید، پاسخ دهید كمی فكر كنید و رهایشان كنید، در یادآوری شما بسیار موثرتر خواهد بود.
ب - چون ابتدا به سوالات ساده پاسخ میدهید، روحیه میگیرید و با انرژی بیشتری به سایر سوالات پاسخ میدهید.
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: